All posts by : Admin

“เวียดนาม” จากยูนิคอร์นสู่ “อูฐ” โมเดลใหม่ในการสร้างสตาร์ตอัปที่ยั่งยืน  

     คุณ Quynh Vo, General Director of Zone Startup Vietnam & EM Power (DMZ) ได้ย้ำถึงหัวใจสำคัญในการทำให้สตาร์ตอัปสามารถ “Soft-landing” ในเวียดนาม คือ “การรู้จักตลาด” นับเป็นเงื่อนไขแรกของความสำเร็จ แม้ธุรกิจจะมีเทคโนโลยีล้ำหน้าแค่ไหน แต่ถ้าขาดความเข้าใจในวัฒนธรรม ขาดกำลังซื้อ หรือขาดแอปพลิเคชั่นกระเป๋าเงินดิจิทัล (e-wallet) ของท้องถิ่น ก็ไม่อาจสร้างยอดขายและความต้องการซื้อจากลูกค้าที่จะเลือกใช้ผลิตภัณฑ์เดิม แม้จะมีทางเลือกอื่นในตลาด หรือที่เราเรียกว่า ความภักดีของลูกค้า (Customer Loyalty) ได้เลย 

     เวียดนาม มีประชากรกว่า 100 ล้านคน เป็นตลาดใหญ่ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และจัดอยู่ใน Top 3 ของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในด้าน FinTech และ E-commerce มีพอร์ตสตาร์ตอัปที่หลากหลาย โดยมุ่งเน้นกลุ่มอุตสาหกรรมในด้าน Healthcare, E–commerce และ Edtech ที่กำลังเติบโตในปัจจุบัน ซึ่งผู้ประกอบการหรือสตาร์ตอัปถือเป็นผู้มีบทบาทสำคัญทางเศรษฐกิจและสังคมในเวียดนามเป็นอย่างมาก เวียดนามมีโอกาสเปิดกว้าง แต่ต้องมี “ทีมท้องถิ่น” หรือที่ปรึกษาที่เข้าใจในระบบราชการ มหาวิทยาลัย หรือองค์กรใหญ่ เนื่องจากตลาด B2B ที่เวียดนามกำลังเติบโตอย่างเต็มที่ นอกจากนี้ หากมีการจ้างพนักงานบริษัทเป็นชาวเวียดนามหรือหาที่ปรึกษาท้องถิ่น ก็จะเป็นส่วนสำคัญที่ทำให้ธุรกิจเติบโตได้ดียิ่งขึ้น  

     หากคุณต้องการเข้าสู่ตลาดเวียดนาม ควรเริ่มจากเมืองใหญ่ เช่น โฮจิมินห์ ฮานอย และดานัง DMZ เวียดนาม เริ่มต้นในโตรอนโต ประเทศแคนาดา ซึ่งมีเครือข่ายมหาวิทยาลัยชั้นนำอย่าง Toronto Metropolitan University (TMU) คอยสนับสนุน ปัจจุบัน DMZ มีสำนักงานใน 11 ประเทศ และให้การสนับสนุนสตาร์ตอัปกว่า 1,000 รายทั่วโลก พร้อมเงินลงทุนตั้งแต่ 100,000 ถึง 350,000 ดอลลาร์สหรัฐ โดยไม่เพียงแต่สนับสนุนด้านทุนเท่านั้น แต่ยังออกแบบโปรแกรมที่ตอบโจทย์ B2B Software อย่างเฉพาะเจาะจง 

     แต่สิ่งที่ทำให้เวียดนามแตกต่างออกไปจากประเทศอื่น คือ โมเดลใหม่ในการสร้างสตาร์ตอัปที่ได้รับจากแคนาดาเรียกว่า “Camel Startups” เป็นโมเดลที่เน้นความยืดหยุ่น ความอดทน และความยั่งยืน แทนที่จะวิ่งหายูนิคอร์น แต่มุ่งมองหาบริษัทที่สามารถอยู่รอดได้ในทุกสภาพเศรษฐกิจ เสมือนอูฐที่อดทนสามารถเดินทางผ่านทะเลทรายได้้ 

     นอกจากนี้แล้วเวียดนาม ยังถูกเลือกเป็นฐานยุทธศาสตร์หลัก ด้วยศักยภาพอันโดดเด่น ประชากรมีอายุเฉลี่ยประมาณ 32 ปี มีความเป็น “Digital Native” สูง และกำลังอยู่ในช่วง “Golden Age” ของการเติบโตของชนชั้นกลาง ซึ่งแปลว่ามีกำลังซื้อ และมีความอยากรู้อยากลองเกี่ยวกับเทคโนโลยีใหม่ ๆ สูงมาก มีความคุ้นชินกับเทคโนโลยี รวมถึงมีระบบ Fintech ที่แข็งแรง โดยเวียดนามมีเป้าหมายชัดเจนว่าจะก้าวสู่สังคมไร้เงินสด (Cashless) ภายในปี 2023 นอกจากนี้ ยังมี VC กว่า 208 แห่ง และสตาร์ตอัปกว่า 4,000 ราย รวมถึงเวียดนามยังมียูนิคอร์นอย่าง ViettelPay แอปพลิเคชันการชำระเงินผ่านมือถือ และ MoMo กระเป๋าเงินดิจิทัลของบริษัท M-Service JSC ที่เปลี่ยนวิถีชีวิตคนเวียดนามในแต่ละวันอีกด้วย  

     DMZ ไม่เพียงแต่สนับสนุนสตาร์ตอัปในท้องถิ่น แต่ยังเปิดโอกาสให้สตาร์ตอัปจากต่างประเทศเข้ามา “Localize” สินค้าและโมเดลธุรกิจ ผ่านการแปลเว็บไซต์ แคมเปญการตลาด และราคาสินค้าให้เหมาะสมกับผู้บริโภคเวียดนาม ทั้งยังเชื่อมโยงกับมหาวิทยาลัยกว่า 200 แห่งเพื่อเข้าถึงเยาวชน และเชิญผู้เชี่ยวชาญจากอเมริกา แคนาดา และอิสราเอลมาเสริมความแข็งแกร่งให้ระบบนิเวศอย่างต่อเนื่อง  

     อีกหนึ่งความภาคภูมิใจคือ “Empower Program” ที่สนับสนุนผู้หญิงในสายเทค โดยปัจจุบันมีผู้หญิงมากกว่า 300 คนในพอร์ตโฟลิโอ ขับเคลื่อนด้วยทุนสนับสนุนจากรัฐบาลแคนาดา นอกจากนี้ยังมีโครงการ Corporate Exploration Program ที่เป็นสะพานเชื่อมระหว่างองค์กรขนาดใหญ่  และสตาร์ตอัป พร้อมบริการ Startup Visa และบริการขยายสู่ตลาดโลกแบบครบวงจร 

    ปัจจุบัน ภาพรวมของ Startup Ecosystem ในเวียดนาม มี VC กว่า 208 แห่ง มี Incubator 79 แห่ง มี Accelerator 35 แห่ง และสตาร์ตอัปมากกว่า 4,000 ราย รวมถึงมีสตาร์ตอัปยูนิคอร์นแล้ว 4 ราย และ “Camel Startups” ที่มีมูลค่าเกิน 100 ล้านดอลลาร์สหรัฐอีกกว่า 100 ราย 

     ดังนั้น เวียดนาม จึงเป็นประเทศที่ไม่ได้ฝันถึงแค่ยูนิคอร์น แต่กำลังเร่งสร้างอูฐพันธุ์แกร่งตัวแล้วตัวเล่า ที่พร้อมเดินหน้าไปไกลกว่าพายุแห่งการเปลี่ยนแปลงใด ๆ ในโลกสตาร์ตอัปยุคนี้ และยินดีเปิดต้อนรับสตาร์ตอัปไทย ที่อยากร่วมค้นหาประสบการณ์ใหม่ ๆ ในเวียดนามอีกด้วย 

     เกาหลีใต้ ถือเป็นหนึ่งในประเทศที่มีสตาร์ตอัปมากที่สุดในโลก โดยมีมากกว่า 1 ล้านราย และกว่า 40,000 รายเป็นสตาร์ตอัปด้านเทคโนโลยี ปัจจุบันมียูนิคอร์นถึง 33 ราย และรัฐบาลสนับสนุนเงินเข้าสู่ระบบสตาร์ตอัปรวมกว่า 5 พันล้านดอลลาร์สหรัฐต่อปี ทำให้เกาหลีอยู่ในอันดับที่ 6 ของโลก ด้านความแข็งแกร่งของ Startup Ecosystem ที่เอื้อต่อการทดลอง พัฒนา และขยายธุรกิจสตาร์ตอัปในระยะยาว 

     หนึ่งในโครงการเด่นที่กำลังเปิดรับคือ Global Market & Invesment Link ซึ่งเชิญชวนสตาร์ตอัปจากไทยและประเทศอาเซียนที่ต้องการเติบโตในเกาหลี สามารถไปตั้งบริษัทในเกาหลีได้ โดยเปิดโอกาสให้เข้าถึงเงินทุนจากภาครัฐ พร้อมทั้งได้เรียนรู้ผ่านการทำ In-depth Interview, Market Research ว่าสอดคล้องกับตลาดเกาหลีหรือไม่ และ 1-on-1 กับผู้เชี่ยวชาญเกาหลีในแต่ละสาขา ไม่ว่าจะเป็น AI, MedTech, Sustainability หรือ EV ซึ่งหากผ่านโครงการนี้ก็จะช่วยให้สตาร์ตอัปสามารถจัดตั้งบริษัทในเกาหลีได้ 

สูตรลับความสำเร็จ “ทำให้ลูกค้าขี้เกียจ”

     หนึ่งในแนวคิดธุรกิจที่น่าสนใจคือแนวคิด “ทำให้ลูกค้าขี้เกียจ” คือสร้างระบบที่ใช้ง่าย รู้ใจ และคุ้มค่ามากจนลูกค้าไม่อยากทำเอง ถ้าเขาเห็นว่าแพลตฟอร์มของเรามีข้อมูล มีเครื่องมือ มีการช่วยเหลือจนคุ้มที่จะจ่าย เขาก็จะอยู่กับเราต่อไป

     นอกจากนี้ BUZZEBEES ยังเข้าใจดีว่าตลาดไทยเล็กและมีข้อจำกัด จึงเตรียมวางรากฐานเพื่อขยายไปต่างประเทศตั้งแต่วันแรก ด้วยการร่วมมือกับพาร์ทเนอร์ท้องถิ่น ไม่บุกเดี่ยว และเข้าใจลึกถึงความแตกต่างของแต่ละตลาด ทั้งเรื่อง UX, PDPA, และ Flow พฤติกรรมของผู้ใช้งาน 

ไม่ใช่แค่มีคนเก่งร่วมทีม…แต่ต้องถึกด้วย  

     ปัญหาใหญ่ของสตาร์ตอัปที่โตเร็วคือ ไม่ใช่แค่หาคนเก่ง แต่ต้องหาคนที่เหมาะกับช่วงเวลาของบริษัท บางคนเก่งแต่ไม่ถึก ไม่ยอมปรับตัว บางคนเหมาะกับช่วงเริ่มต้น แต่ไม่โตตามบริษัท 

     คุณณัฐนันท์ เล่าด้วยความจริงใจว่า ทีม BUZZEBEES ต้องปรับเปลี่ยนจากทีมเล็กที่ลงมือทำทุกอย่าง ไปสู่ทีมที่มีผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง และนั่นคือเรื่องยากที่สุด เพราะคนที่โตไปกับบริษัท คือรากฐานสำคัญของธุรกิจ SaaS ที่ต้องบริการลูกค้าไปตลอดเส้นทาง    

สตาร์ตอัปไทย ไม่ใช่แค่เทคเจ๋ง…แต่ต้องขายแล้วอยู่รอด

     คุณณัฐนันท์ ปิดท้ายด้วยคำแนะนำที่ตรงใจผู้ประกอบการว่า “AI หรือเทคเจ๋งแค่ไหนไม่สำคัญ ถ้าโมเดลธุรกิจไม่ชัด คนไม่มี หรือบริหารเงินไม่เป็น ก็ไปต่อไม่ได้” และย้ำว่าอย่าคิดแค่ว่าทำได้ แต่ต้องคิดให้ถึง “End Game” ว่าสุดท้ายอยากไปถึงไหน 

     ส่วน BUZZEBEES ตั้งเป้าหมายชัดเจนแล้วว่าจะนำโซลูชั่นของไทยไปสู่ Global และวันนี้ก็กำลังออกเดินทางไปในระดับ Regional แล้ว   ซึ่ง BUZZEBEES ไม่ได้แค่เป็นบริษัทรับเขียนโค้ด…แต่ได้เขียนอนาคตของการสื่อสารระหว่างแบรนด์กับลูกค้าในยุคดิจิทัล ปัจจุบัน เรากำลังอยู่ในโลกที่ผู้คนเชื่อมโยงกันตลอด 24 ชั่วโมง การสื่อสาร ณ วันนี้ อาจไม่ใช่แค่เกิดขึ้นระหว่างคนกับคน   แต่เกิดขึ้นระหว่างแบรนด์กับผู้บริโภค และ BUZZEBEES กำลังทำหน้าที่เป็นสะพานเชื่อมการสื่อสารให้เกิดขึ้นอย่างไร้รอยต่อ และสร้างโอกาสทางธุรกิจอย่างยั่งยืนต่อไป 

วิสัยทัศน์ระดับประเทศ Vision 2030 

     หนึ่งในหัวใจสำคัญที่ทำให้ซาอุดีอาระเบียได้รับความสนใจจากนักลงทุนทั่วโลกคือ Vision 2030  แผนยุทธศาสตร์แห่งชาติที่มุ่งเปลี่ยนโฉมประเทศ ให้หลุดพ้นจากการพึ่งพารายได้จากน้ำมันเพียงอย่างเดียว โดยมีเป้าหมายสำคัญ ได้แก่ 

     กระจายความหลากหลายทางเศรษฐกิจ – สร้างอุตสาหกรรมใหม่ในด้านเทคโนโลยี การท่องเที่ยว และการบริการ เพื่อเพิ่มแหล่งรายได้ใหม่ 

     สร้างโครงสร้างพื้นฐานระดับโลก – ลงทุนในโครงการก่อสร้างขนาดยักษ์ เช่น เมืองอัจฉริยะ NEOM ที่ใช้เทคโนโลยีและพลังงานสะอาด 

     ยกระดับคุณภาพชีวิตประชาชน – พัฒนาระบบการศึกษา การดูแลสุขภาพ และการจ้างงานให้ทันสมัยและมีมาตรฐานสากล แผน Vision 2030 ของซาอุดีอาระเบีย ไม่ได้เป็นเพียงเอกสารเชิงนโยบาย แต่ซาอุดิอาระเบียมีการขับเคลื่อนนโยบายอย่างจริงจังและเป็นระบบ โดยเปิดโอกาสให้ชาวต่างชาติเข้ามามีบทบาทในทุกมิติของการพัฒนา นับเป็นสัญญาณเชิงบวกสำหรับนักลงทุนทั่วโลกที่มองหาโอกาสระยะยาวในตลาดใหม่ที่กำลังเติบโตอย่างรวดเร็ว 

     ดร.กริชผกา ชี้ว่า AI และ Sustainability หรือความยั่งยืน คือคำที่ถูกพูดถึงมากที่สุดในเวทีนวัตกรรมระดับโลก และจะกลายเป็น The Next Era of Innovation ที่ SME และภาคอุตสาหกรรมไทยต้องปรับตัวให้สอดรับ “เราต้องหาทางนำสองสิ่งนี้มาใช้พัฒนาธุรกิจ ให้ตอบโจทย์โลกที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว และยังรักษ์โลกไปพร้อมกัน และสามารถแข่งขันบนเวทีโลกได้อย่างยั่งยืน”